Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak’ın da aralarında bulunduğu 9 ili kapsıyor. GAP, çok kollu, sürdürülebilir insani gelişmeyi esas alan, bölgenin rekabet gücünü artırmayı, ekonomik ve sosyal entegrasyonu güçlendirmeyi amaçlayan entegre bir bölgesel kalkınma projesi olarak uygulanmaktadır.
Proje, tarım, sanayi, enerji, ulaşım, eğitim, sağlık, kırsal ve kentsel altyapı yatırımlarıyla bölge halkının yaşam kalitesinin ve refahının artırılmasını hedefliyor. GAP’lı bölgede planlanan 22 baraj, 19 hidroelektrik santral ve 14 sulama şebekesinden 18’i tamamlanarak işletmeye açıldı. Bölgede 34 yılda 518 milyar kilovatsaat elektrik enerjisi üretildi.
GAP Eylem Planı’na göre sulama inşaatlarının yüzde 72’si tamamlanma aşamasında olup, inşaatı devam eden Silvan Barajı ve HES Projesi’nin tamamlanmasıyla elektrik yatırımlarının yüzde 94’e yaklaşması hedefleniyor. Projenin hızlı bir şekilde tamamlanabilmesi için bölgedeki yatırımlar son 20 yılda istikrarlı bir şekilde artırıldı.
GAP Bölgesi yatırımlarının ülkedeki payı 2001 yılında yüzde 5’e düşerken, son 20 yılda artarak yüzde 15’e yaklaştı. Güneydoğu illeri GAP yatırımlarının da katkısıyla ihracatlarını 28 kat artırdı. 2000 yılında 503,5 milyon dolar olan bölgenin ihracatı, 2023 yılında 14 milyar doları aştı.
Bölge illerinden Avrupa, Orta Doğu ve Afrika ülkelerine başta gıda, dokuma ve sanayi ürünleri olmak üzere birçok alanda ihracat yapılmaktadır. GAP kapsamındaki yatırımlar bölge istihdamına da değerli katkılar sağlıyor.
“Çiftçi ekonomik üretime teşvik ediliyor”
GAP BKİ Lideri Dr. Hasan Maral, GAP kapsamında bölgenin kalkınmasına yönelik yatırımların 34 yıldır devam ettiğini söyledi. Bölgenin ulusal ve uluslararası rekabet gücünün sağlanması amacıyla iyi tarım, organik tarım, kaynakların aktif ve verimli kullanılması gibi alanlarda tasarruf odaklı çalışmalar yürüttüklerini anlatan Maral, 10 farklı programın hayata geçirildiğini belirtti. Bölgenin uluslararası ölçekte rekabet edebilirliğini sağlamak.
Maral, 2 bin çiftçiyle birlikte bölgede yetiştirilen ve Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 60’ını karşılayan pamuğun daha kaliteli üretilmesine öncülük ederek yüzde 46 su, yüzde 27 gübre tasarrufu sağladıklarını belirtti.
“Son 20 yılda 7 milyar lirayı aşan proje desteği sağlandı”
Bölge illerinden ihracatın arttığına değinen Maral, şöyle devam etti:
“GAP Bölge Kalkınma İdaresi, bölgede turizmden ekonomiye, sosyal konulara kadar pek çok alanda değerli projelere imza attı. Birçok projeye öncülük etti, örnek projelerin geliştirilmesine olanak sağladı. Son 20 yılda bölgeye proje desteği verildi. Değeri 7 milyar liranın üzerinde. Sürdürülebilirliği ön planda tutan, entegre eden farklı bakış açısına sahip proje paketleri desteklendi. Bugün bu projelerin başarıyla ve katma maliyetle ilerlediğini görüyoruz. GAP BKİ, 9 ilde yürüttüğü çalışmalarda yatırım ortamından turizme ve altyapı iyileştirmelerine kadar geniş bir yelpazede yatırım ortamı yarattı. Bu kapsamda “Yatırım ortamı geliştikçe altıncı teşvik bölgesinde yer alması ve diğer teşvik bölgelerini de bünyesinde barındırması nedeniyle kısa sürede yatırımcıların çekim merkezi haline geldi. destekleyici unsurlar. Şu anda 14 milyar doları aşan bir ihracat rakamına ulaştık. Bugün prestijiyle çok ciddi ölçekte yatırımların yapıldığını görüyoruz.”
Maral, bölgenin kalkınmasında bugüne kadar emeği geçen başta çiftçiler olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluş yetkililerine teşekkür etti.
